Roteiro didáctico ambiental de 1º de ESO polo Sendeiro Periurbano de Ourense.

O luns 29 de abril o alumnado de 1ºA de ESO do noso centro, na compaña de Marta e Quique, tivo a oportunidade de percorrer o tramo Ponte Vella-Parque Botánico de Montealegre, escape noreste do sendeiro periurbano de Ourense. Esta actividade, organizada polo Seminario de Ciencias Experimentais, coa colaboración do Seminario de Xeografía e Historia, levouse a cabo entre as 09:30 e as 17:30 h.

Ao longo do roteiro fixemos unha manchea de paradas de interpretación. Destacamos as actividades de identificación de fauna e flora, facendo uso de láminas plastificadas e botando man de contidos recollidos de libros como “O herbario de Rosalía”, de María López Sández. Precisamente, e grazas ao Programa A Ponte entre o Ensino Medio e a USC, esta profesora da Área de Didáctica da Lingua e a Literatura, e Vicedecana da Facultade de Ciencias da Educación da Universidade de Santiago de Compostela, foi a poñente da 7ª Xornada ConCiencia do curso 2022-2023, que levou por título Proxectos interdisciplinares entre as Ciencias Naturais e a Literatura ao través do Herbario de Rosalía de Castro.

No percorrido polas beiras do Miño e do Loña, seguindo o caderno de actividades deseñado por María Carmen Requejo Álvarez, docente de Xeografía e Historia do centro, o alumnado recolleu datos sobre o estado dos muíños, a vexetación de ribeira e as características das Pontes, destacando a Ponte Vella sobre o Miño, e a Ponte Medieval sobre o Loña.

Ao chegar á altura da Ponte de Mende non puidemos avanzar pola senda do Loña, dado que os episodios de crecentes do Loña polas choivas de hai máis dun ano deixaron en estado intransitable algún tramos da infraestructura. Consultado o Concello de Ourense, a información que nos trasladaron os responsables é que se están a levar a cabo as xestións coa Confederación Hidrográfica para restaurar a senda peonil. Á garda de que esas actuacións non se demoren moito tempo, polo dagora non queda outra que facer o percorrido ata as inmediacións do CPI Plurilingüe José García García (en Mende) pola estrada.

Antes do CPI Plurilingüe José García García, collimos a senda que nos levou á chamada costa romana, totalmente empedrada, que en realidade é medieval (a primeira documentación que deixa constancia da súa existencia é do ano 1.153). Este camiño empedrado debeu ter un precedente máis antigo, que podería ser a vía romana que enlazaba o asentamento militar que deu lugar á actual cidade de Ourense coas vías que comunicaban coas actuais Braga e Astorga (según as citas de fontes documentais medievais).

No miradoiro de Santomé, con moi boa visibilidade, parada de interpretación paisaxística para apreciar a depresión do val do Miño ao seu paso por Ourense e a paisaxe de replanos morfolóxicos, cos seus niveis de cumio, e as diversas unidades diferenciadas de poboamento e actividade humana, cada volta máis intensa segundo nos achegamos ao fondo do val.

Logo, tempo de descanso no Castro de Santomé. Os docentes acompañamos a varios participantes ata o miradoiro sobre o Loña, onde moitos descubriron as marmitas de xigante.

17 de abril de 2018; 25 de marzo de 2019; 31 de marzo de 2019; 14 de febreiro de 2021; 29 de abril de 2014; 14 de febreiro de 2021.

A natureza da contorna, espléndida nesta época do ano. Descendimos ata Castadón por este tramo do sendeiro periurbano, moi abandonado e con moita vexetación debido ás recentes choivas.

As pontes de madeira próximas á central hidroeléctrica atópanse en moi mal estado, e hai que cruzalas con precaución, ao haber varios pontóns podridos e outros, incluídas as barandas, soltos.

Continuamos cara Ceboliño. Na praza do núcleo rural de Ceboliño, onde ata o curso pasado podía verse o único cartel informativo do noso proxecto que seguía en pé (á beira dos instalados polo Concello de Ourense), fixemos un descanso e tivemos ocasión de charlar con Arturo, da Asociación de Veciños de Ceboliño, que moi amablemente abriu o local social para que puideramos usar os aseos e tomar algunha bebida fresca.

Nas horas centrais do día, e procurando un espazo axeitado para xantar, continuamos cara o Parque Botánico de Montealegre.

No Parque Botánico de Montealegre fixemos o xantar, na contorna do miradoiro do Cuco. Ao rematar, desfrutamos das vistas desde o miradoiro da Cruz.

Logo de pasar arredor dunha hora e media no Parque Botánico de Montealegre comezamos o percorrido de descenso ata a rúa Carraboruxo, rúa da Fonte dos Caños e rúa Emilia Pardo Bazán.

O luns 6 de maio Vanesa e Quique teñen previsto acompañar a 1ºB. E o luns 13 de maio Gustavo e Xulio farán o propio con 1ºC.

Con estes roteiros pechamos o ciclo programado polo centro co obxectivo de que o alumnado de ESO e Bacharelato teña a oportunidade de descubrir os valores ambientais e patrimoniais da contorna. As visitas do curso 2023-2024 estiveron distribuídas do seguinte xeito:

  • 1º ESO: Sendeiro Periurbano de Ourense. Unha xornada por aula no mes de abril/maio.
  • 2º ESO: Bosque de Ridimoas/Pena Corneira. Unha mañá por aula no mes de abril.
  • 3º ESO: Parada de Sil. Unha xornada no mes de abril.
  • 4º ESO matriculados en Bioloxía e Xeoloxía. Visita ao Centro do lobo ibérico, en Robledo de Sanabria: unha xornada no mes de outubro; Mosteironda e Sendeiro Periurbano de Ourense: unha xornada no mes de outubro; Xeoparque Montañas do Courel: unha xornada no mes de novembro; A Limia: unha mañá no mes de maio.
  • 1º BAC matriculados en Bioloxía e Xeoloxía. O Bierzo: unha xornada no mes de febreiro.