SAMAÍN.

Samhain é unha festa gaélica que se celebra o 1 de novembro, marcando o remate da tempada de colleitas e o inicio do inverno, no que sería a “metade” máis escura do ano. As celebracións comenzan na tarde do 31 de outubro, dado que o día celta comezaba e remataba ao serán. Trátase dunha data a medio camiño entre o equinocio de outono e o solsticio de inverno.

A comunidade educativa do CPR Plurilingüe María Auxiliadora de Ourense celebra esta festa dun xeito interdisciplinar, traballando aspectos socioculturais, etnográficos, tradicionais, históricos, ambientais… desde unha manchea de disciplinas académicas.

O alumnado da aula de educación especial do centro preparou unhas cabazas entorno a esta festividade. Todos e todas aprenderon un pouco desta celebración e traballaron arreo para deseñar e recortar as súas cabazas.

Manuel Vilar, director do Museo do Pobo Galego (centro que investiga, conserva, divulga e promove a cultura galega) establece unha tenue relación entre as cabazas e a morte. Natural de Muxía, en plena Costa da Morte, relata como os cativos as usaban para meter medo. Colocábanas nas portas, nos camiños, nos camposantos… para asustar. Na súa zona a palabra galega para darlles nome era cocos. Noutros lugares: cabazas, colondros, caveiras de melón, calabazotes ou calacús. O escritor Víctor Vaqueiro entrou en detalles no seu dicionario Mitoloxía de Galiza. Lendas, tradicións, maxias, santos e milagres (Galaxia, 2011), dándolle difusión a outras intepretacións: a acción de baleirar cabezas de melón ou cabazas representaba simultáneamente unha alusión á morte, a simbolización dun tempo no que os vivos e os mortos comparten certos ámbitos. Escribiu: “unha broma de cativos e a representación dun instante no que as luces e as sombras se atopan”. Ao tempo, exercían igualmente unha función protectora, espantaban o mal.