O venres 21 de xaneiro, entre as 11:40 e as 14:10, alumnado de 1º de Bacharelato e alumnado de Bioloxía e Xeoloxía de 4º de ESO do centro tiveron a oportunidade de seguir no Salón de Actos a cuarta Xornada ConCiencia deste curso.
A actividade divulgativa, organizada polo Seminario de Ciencias Experimentais do centro, tivo como protagonistas a Eduardo José González Clavijo *1, Marisela Des Villanueva *2 e Manuel Souto Herrero *3. Compartiron connosco as ponencias O cambio climático e a paleoclimatoloxía, Investigacións recentes sobre o cambio climático e Dendrocronoloxía e cambio climático. O moderador da mesa foi Alejandro Díaz Sueiro, coordinador do Programa Voz Natura e membro do cómite científico do mesmo.
Manuel Gallego encargouse da xestión da tecnoloxía, de xeito que todo o sistema informático e audiovisual funcionara perfectamente. A charla divulgativa foi grabada por Manuel Blanco, que posteriormente editou o mateiral audiovisual para poder compartir o mesmo na canle de youtube do colexio.
O primeiro en intervir foi Eduardo, que defendeu que para entender o clima do pasado do noso planeta temos que darnos conta da dimensión da escala dos tempos xeolóxicos, sen esquecer que os procesos máis recentes enmascaran aos máis antigos (esto pódese representar como unha espiral na que soamente vemos a última volta). Destacou a gran importancia que teñen as erupcións volcánicas nos cambios climáticos: emisións de grandes cantidades de cinza, dióxido de carbono e dióxido de xofre, que son quen de cambiar rápidamente o clima de grandes superficies da Terra. Entre outras ideas insistiu no pouco significativo, en tempo xeolóxico, que vai ser o paso da nosa especie polo planeta, e a relativa incidencia da mesma sobre o futuro (a moi longo prazo) do clima.
Marisela centrou a súa intervención nos datos relacionados cos cambios recentes no clima. Segundo as conclusións de 2021 do IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) “é indiscutible que as actividades humanas están a causar un cambio climático, facendo que os eventos extremos, incluíndo as vagas de calor, as chuvias torrenciais e as secas, sexan máis frecuentes e graves”. Animou ao alumnado a que, coa axuda dos seus dispositivos móbiles, se conectaran ao atlas interactivo do IPCC WGI (Working Group I) ao través da ligazón https://interactive-atlas.ipcc.ch/.
Manuel amosounos na súa ponencia como os eventos que acontecen ao longo da vida da árbore quedan rexistrados nos aneis de crecemento, polo que a dendrocronoloxía, en particular a dendroclimatoloxía retrospectiva, é unha valiosa ferramenta para coñecer os cambios no clima, destacando na súa presentación os estudos levados a cabo con carballos, Quercus robur, e cerquiños, Quercus pyrenaica.
Fixo referencia a varios artigos científicos relacionados co seu traballo de investigador, entre os que destacou Cronoloxía de 481 anos de carballo nos Ancares, Sinal macroclimática nun gradiente altitudinal de cerquiño no sur de Galicia e Efectos do estrés invernal no límite sur de distribución do carballo. Tamén compartiu o caso en estudo Aliso (Alnus glutinosa) na Conca Hidrográfica Miño-Sil.
Ao rematar as presentacións, o alumnado tivo ocasión de facer algunhas preguntas, e os poñentes estableceron un animado coloquio sobre as charlas e o tema da mesa redonda.
Desde o Seminario de Ciencias Experimentais queremos agradecer a Jose Álvarez, Manuel Blanco, Manuel Gallego, Juan Cao e Belén González o traballo levado a cabo para que todo estivera a punto; aos poñentes pola súa colaboración, especialmente polo esforzo realizado ao adaptar contidos para as súas charlas; e ao moderador pola súa implicación co noso proxecto e o esforzo que supón ter que desprazarse desde A Coruña. Agardamos poder seguir contando co bo facer de todas e todos e que sexamos quen de manter a iniciativa de aportar no eido da divulgación científica e ambiental.
