O 8 de novembro, alumnado de Bioloxía e Xeoloxía de 4º de ESO participou nun itinerario polas Montañas do Courel. Esta actividade complementaria, organizada polo Seminario de Ciencias Experimentais, tiña entre outros obxectivos os seguintes:
– achegarnos ao Xeoparque Montañas do Courel para descubrir a xeobiodiversidade do sur-leste da provincia de Lugo.
– darlle continuidade á actividade levada a cabo o 18 de outubro.
– facer posible unha xuntanza intercentros, convidando ao alumnado e profesorado do CPR Divina Pastora – Salesianos de Lugo a coñecer unha das actividades do proxecto ambiental NaturezAula, na conmemoración da nosa décima participación no Programa de Educación Ambiental Voz Natura.
Para o desprazamento contamos coa colaboración da Concellería de Educacion do Concello de Ourense, que se fixo cargo do coste do bus contratado á empresa Anpián, conducido maxistralmente por Miguel Taboada.
A xuntanza dos participantes levouse a cabo no miradoiro do pregamento de Campodola-Leixazós, un dos referentes xeolóxicos do Xeoparque Montañas do Courel. Logo das presentacións e saúdos, Gustavo fixo unha introdución á xeoloxía da contorna, e tivemos tempo para desfrutar da espectacular paisaxe e comprender a xeomorfoloxía destas montañas, aproveitando os paneis informativos, moi didácticos e visuais, cos que conta o miradoiro.
En Folgoso do Courel fixemos unha parada de 45 minutos. O alumnado repartiuse para poder visitar a Oficina de Información de Turismo e ir ao baño ou tomar algo quente no Restaurante O Mirador. Queremos agradecer ao Concello de Folgoso do Courel, e en particular a Marta Arza, técnico de turismo, as xestións levadas a cabo para facer posible que visitáramos a oficina e a exquisita atención ao alumnado e aos docentes.
Logo do descanso continuamos cara Seoane do Courel, desfrutando da paisaxe desde a posición privilexiada no transporte, fixándonos nas abundantes albarizas distribuidas polo fondo do val.
Na estrada de ascenso ao alto do Couto fixemos unha parada para facer unha actividade de interpretación da paisaxe sobre a Devesa da Rogueira.
No Alto do Couto recibiunos un tempo moi favorable, e logo dunha breve charla á beira dos paneis didácticos, comezamos a andaina prevista ata as Fontes do Cervo (percorrido resaltado en verde). Como curiosidade, destacar que na contorna está a ser xestionada unha microrreserva de plantas, cun protagonismo especial para as orquídeas.
A ruta da Devesa da Rogueira é posiblemente a máis emblemática da Serra de O Courel. Con arredor de duascentas hectáreas de extensión, este bosque situado na falda norte do monte Formigueiros concentra unha gran parte das especies vexetais que medran na montaña lucense, polo que se trata dunha das reservas botánicas máis importantes de Galicia. Tamén alberga unha variada fauna: xabaril, Sus scrofa; lobo, Canis lupus; raposo, Vulpes vulpes; corzo, Capreolus capreolus; teixugo, Meles meles; donicela, Mustela nivalis; algaria, Genetta genetta; marta, Martes martes; lebre, Lepus europaeus; gato montés, Felis silvestris… Nos últimos anos destaca a presenza puntual do oso pardo, Ursus arctos. Polo seu excepcional valor ambiental, é unha das paraxes máis destacadas do Xeoparque Montañas do Courel.
As Fontes do Cervo son dous mananciais que brotan dunha parede rochosa, e a pesar de estar moi preto un do outro son de características diferentes: dun mana auga ferruxinosa e do outro auga calcárea. Son augas moi apreciadas polos veciños da contorna e se lles atribúe a virtude de espertar o apetito, polo que o manancial tamén recibe o nome de Fonte da Fame.
Desde as Fontes do Cervo descendemos, e o camiño salva en menos de tres kilómetros unha forte pendente, desde os 1.400 ata os 750 metros de altitude (percorrido resaltado en amarelo). Por todo o percorrido atopamos unha gran biodiversidade de fungos…
… e na parte máis alta deste bosque podemos observar múltiples especies vexetais: teixo, Taxus baccata; acivro, Ilex aquifolium; arandeira, Vaccinium myrtillus; cancereixo, Sorbus aucuparia; carballo, Quercus robur; pradairo, Acer pseudoplatanus; abeleira, Corylus avellana; bidueiro, Betula pubescens; freixo, Fraxinus excelsior; érbedo, Arbutus unedo…
O camiño pasa máis adiante por un conxunto de faias, Fagus sylvatica, que ao estar en outono ofrece un variado cromatismo.
Máis abaixo comezan a alternar os carballos, Quercus robur; as aciñeiras, Quercus ilex; os castiñeiros, Castanea sativa; e os rebolos ou cerquiños, Quercus pyrenaica.
Por todo o percorrido atopamos carteis informativos sobre aspectos destacados desta formación boscosa de incalculable valor. O itinerario remata na Aula de Natureza de Moreda de Abaixo.
Logo de xantar, o transporte achegounos ata a Estación Científica do Courel, dependente da USC. Recibiunos o doutor Xosé Lois Otero Pérez, coordinador científico da Rede de Estacións Biolóxicas da USC (REBUSC), que nos amosou as instalacións desta infraestrutura, que ten como principais obxectivos a divulgación e defensa do patrimonio cultural e natural das Montañas do Courel, impulsar a actividade investigadora, a conservación da xeobiodiversidade, fomentar a actividade económica da comarca e tentar frear o declive poboacional.
O profesor da USC deu unha charla sobre as Estacións Científicas, sobre o seu traballo de investigación sobre o solo e sobre o oso e a súa singularidade nestas montañas, na que foi a primeira Xornada ConCiencia deste curso, lonxe do Salón de Actos do centro. Os organizadores desta actividade querémoslle amosar a nosa gratitude, especialmente ao ter que desprazarse desde Lugo, onde leva a cabo a súa actividade docente.
Para rematar, de camiño de volta a Ourense, paramos en Quiroga e visitamos o Museo Xeolóxico Municipal. Alejandro López Álvarez, Técnico de Turismo e guía do museo, acompañounos nunha visita guiada polas salas do museo, recentemente remodelado e ampliado. O percorrido levouse a cabo en dous grupos, o de Lugo e o de Ourense. Queremos agradecer o esforzo a Alejandro, que fixo posible que a visita chamara moi positivamente a atención do alumnado.
En Quiroga despedímonos das/dos compañeiras/os do CPR Divina Pastora – Salesianos de Lugo, e voltamos a Ourense, para rematar unha xornada intensa e moi ben aproveitada.
Pasados uns días, no colexio de Ourense montamos a característica carteleira do pórtico cunha selección de fotos. En Lugo montaron unha exposición nun dos pasillos do centro.
Podedes consultar a nova publicada na edición de Ourense de La Voz de Galicia na seguinte ligazón: https://www.lavozdegalicia.es/noticia/ourense/2021/11/18/descubriendo-courel-voz-natura/00031637250188157137883.htm
